• Interview met prof. Alan Hovnanian
• Heeft u iets bijzonders te melden?
• Waarom maakt u de techniek nog complexer?
• Dit congres was dus een succes voor u?
• Wat zijn de grote obstakels voor onderzoek naar EB?
• Was de internationale samenwerking op dit congres nuttig?
• Welke boodschap heeft u voor de patiënten en families met EB?
• Hoe kan men de verbetering meten bij een patiënt tijdens een klinische studie?

Interview met prof. Alan Hovnanian

Prof. Alain Hovnanian is verbonden aan drie instituten in Parijs: het Necker kinderziekenhuis, Imagine (genetisch onderzoek) en INSERM (nationaal instituut voor gezondheid en wetenschappelijk onderzoek). 

Tijdens EB2020, het wereldcongres voor EB in London, gaf hij antwoord op enkele vragen.

Heeft u iets bijzonders te melden?

Jazeker, het was het onderwerp van mijn presentatie op het congres. Wij zijn eindelijk zo ver dat we een eerste patiënt met RDEB konden toelaten in een klinische studie. Het gaat om een studie voor gentherapie waar we al 15 jaar aan werken.

Van deze patiënt namen we een eerste huidbiopt en zijn huidcellen (keratinocyten en fibroblasten) worden momenteel opgekweekt in een laboratorium in Madrid.

Het plan is om de chronische wonden van deze patiënt te behandelen met 300 cm2 greffen (huidtransplantanten) van eigen genetisch gecorrigeerde huid. 

Dit was al eerder geprobeerd maar wij voegen twee belangrijke elementen toe. Ten eerste gaan wij niet enkel het genetisch gecorrigeerde epitheel (dekweefsel van de huid) transplanteren maar ook wat wij een “composiethuid” noemen. Die is samengesteld uit de genetisch gecorrigeerde epidermis (opperhuid) èn genetisch gecorrigeerde fibroblasten, de belangrijkste cellen in de dermis (lederhuid). Deze cellen zullen worden opgekweekt tot een soort vervanghuid, gebaseerd op fibrine.  Dit alles is “autoloog”, dit wil zeggen van de patiënt zelf, behalve de fibrinegel.

Waarom maakt u de techniek nog complexer?

Het is typisch voor RDEB dat zowel de keratinocyten als fibroblasten (soorten huidcellen) een rol spelen bij het ziekteproces. Fibroblasten produceren niet enkel collageen 7 voor het aanmaken van de nodige ankervezels, helaas dragen zij ook bij tot een zeer fibrotische lederhuid. Via allerlei biologische processen sturen zij negatieve signalen naar de opperhuid en werken zo de ontwikkeling van ernstige huidkanker in de hand.

Door eigen genetisch gecorrigeerde fibroblasten te integreren in de “composiethuid” kunnen wij enerzijds de aanhechting tussen lederhuid en opperhuid herstellen (geen wonden of blaren meer) maar tegelijkertijd ook fibrose (verharding van de huid), huidontsteking en huidkanker verminderen.

Daarom is deze fase een echte overwinning! Wij hopen natuurlijk dat de eerste resultaten van de studie zullen beantwoorden aan onze verwachtingen.

Dit congres was dus een succes voor u?

Zeker, want ik heb mogen aankondigen dat wij eindelijk de eerste patiënt konden opnemen in een klinische studie.

Ik had al zo vaak over dit project gepraat, maar ik moest altijd maar uitleggen dat we nog zaten te wachten op toelatingen van diverse overheidsinstanties.  Deze instanties hebben een ander idee over “tijd” dan wij … de wachttijden zijn altijd heel erg lang (misschien moet dit uit de video geknipt worden ;-) Het is erg moeilijk om hen aan het verstand te brengen waarom wij die toelatingen en erkenningen snel nodig hebben. Voor de patiënten is het zo belangrijk dat zij vroeg behandeld kunnen worden.

Het heeft meer dan anderhalf jaar geduurd, maar nu is eindelijk de afdeling geopend waar de klinische studie zal plaatsvinden en konden wij de patiënt opnemen. Die was trouwens al jaren geleden geselecteerd en hij kan natuurlijk niet wachten om te starten.  Maar het is nu eindelijk aan het gebeuren!

Wij beseffen dat we heel doordacht moeten te werk gaan. Het is de eerste keer dat deze complexe procedure wordt toegepast.

Wat zijn de grote obstakels voor onderzoek naar EB?

De grote obstakels zijn soms van wetenschappelijke of technische aard, maar ook, zoals ik reeds aanhaalde, het gebrek aan begrip bij de bevoegde overheidsdiensten. Wij hebben hun hulp nodig om de studies zo snel mogelijk bij de patiënt te krijgen. Er zou hier iets moeten bestaan zoals in de VS, een speciaal “fast track” systeem, waardoor dit soort projecten sneller kan worden afgewerkt. Ik zou willen dat de EMA (Europees geneesmiddelenagentschap), zoals zijn Amerikaanse tegenhanger (FDA, Food and Drugs Administration), zou inzien hoe dramatisch de ernst van EB is en hoe hoog de medische behoefte (“medical need”) is.

Was de internationale samenwerking op dit congres nuttig?

Absoluut! Dit is de weg die we moeten gaan. Het is de eerste keer dat ik zoveel bereidheid voelde bij alle onderzoekers, de donateurs en de industriële partners om samen te werken en zo stappen vooruit te zetten. Misschien is dat wel omdat iedereen beseft dat het nu heel snel vooruitgaat. Het is een bijzonder moment, met vele klinische studies in fase III. Wij zijn op de goede weg.

Welke boodschap heeft u voor de patiënten en families met EB?

De patiënten en hun familie moeten vooral blijven hopen! Het gaat nu echt snel vooruit, in de juiste richting. Er zullen meerdere behandelingsopties zijn. Het zal om precisiebehandeling gaan, gepersonaliseerde geneeskunde als het ware.  Bij elke patiënt zal eerst elk aspect van de ziekte bekeken worden. De aangeboden behandeling kan dan celtherapie zijn, of gentherapie of proteïnetherapie of een medicijn. Per patiënt zal voor één van deze therapieën gekozen worden of voor een combinatie. Wij weten immers dat EB niet enkel de huid ziek maakt maar eigenlijk een systeemziekte is, want ze veroorzaakt vele ontstekingen en fibrose en tast ook de slijmvliezen aan.

Hoe kan men de verbetering meten bij een patiënt tijdens een klinische studie?

De eerst indicator is zeker klinisch: het aantal nieuwe blaren en de uitgebreidheid van de wonden. Verder zijn ook ontsteking, jeuk en pijn belangrijke indicatoren. Maar al deze elementen zijn met elkaar verbonden. Een patiënt die jeuk ervaart bv. zal zich krabben en zo nieuwe blaren en wonden veroorzaken. Alle klinische studies willen iets doen aan deze symptomen, die het gevolg zijn van een gebrek aan collageen 7 en van het defecte gen.